Kernwoorden: bombardement, bron, concept, dienstbaar leiderschap, Ethicom, geest, Harmsen, heilsgeschiedenis, hoofdwerk, humanist, integratie, leiders, materiaal, organisatie, Roelof Tichelaar, Servant Leadership, Spinoza, succes, tempels, theosofie, verhuizingen, visualisering, W.N.A. Klever, werkelijkheid, werken, workshop
Onder meer op deze pagina:
Inleiding
Dit voor een breed lezerspubliek interessante, inspirerende en praktische boek koppelt de theorie van Servant Leadership aan de verhalen van een aantal succesvolle leiders van ondernemingen die dienstbaar leiderschap in hun onderneming in de praktijk brengen. Daarnaast biedt het boek materiaal om heel praktisch tot eigen ontwikkelpunten te komen om de eigen leiderschapsstijl meer dienstbaar te maken aan de ontwikkeling van medewerkers en aan de bedrijfsresultaten. Servant Leadership als concept voor leiderschap bestaat vanaf eind vorige eeuw maar is nu pas sterk in ontwikkeling in Nederland doordat het goed aansluit bij de wens van medewerkers dat zij hun talenten optimaal kunnen ontwikkelen in combinatie met het creëren van succes van ondernemingen. De medewerkers zoeken daarbij naar dienstbaarheid van hun leidinggevenden om dat gezamenlijke doel tot een succes te maken.
Het boek is interessant voor ervaren leidinggevenden/leiders die hun stijl willen benchmarken en veranderen om zo meer resultaat te halen. Ook is het interessant voor minder ervaren leidinggevenden omdat het een goed te bewandelen pad naar succes open legt. Ook voor medewerkers is het een interessant boek. Het biedt gespreksstof met de leidinggevende en collega’s om gezamenlijk tot succes te komen en tot plezierige arbeidsverhoudingen.
Dat laatste is vooral waarom ik deze recensie schrijf. Ik hoop dat een breed lezerspubliek deze recensie aangrijpt om het boek te gaan lezen en in de organisatie, waar men werkt of vrijwilligerswerk doet, met elkaar te bespreken hoe de activiteiten vanuit de optiek van dienstbaar leiderschap en samenwerking tot individueel en gezamenlijk succes te brengen.
Overzicht van de inhoud
Het boek begint meteen in de inleiding met een oefening om naar jezelf te kijken. Deze oefening richt het bewustzijn van de lezer naar de tien karakteristieken van Servant Leadership. Het boek is opgebouwd uit verhalen van bekende leiders van Nederlandse grote organisaties hoe zij hun leiderschap vormgeven en veranderingen in hun organisatie doorvoeren. De schrijvers zetten dit materiaal naast de theorie van Servant Leadership zoals het door Greenleaf is neergezet en door anderen verder uitgewerkt. Steeds gaat een onderdeel van het verhaal gepaard met een oefening die de lezer kan doen om zo eigen materiaal te verzamelen voor een persoonlijk ontwikkelplan en het maken van een plan voor de organisatie waarin je werkt om te komen tot een dienstbare organisatie.
Het boek is ingedeeld in hoofdstukken die achtereenvolgens behandelen een definitie en de karakteristieken van Servant Leadership, voorbeelden uit de Nederlandse praktijk aan de hand van de verhalen van leiders van organisaties met een uitwerking van de theorie en daarna de hoofdstukken over hoe je een Servant Leader kunt worden en een Servant Organisatie kunt bouwen. Steeds zijn er handzame opdrachten om je te helpen inzicht te krijgen in waar je nu staat en wat je kunt ontwikkelen op het pad naar dienstbaar leiderschap en een dienstbare organisatie.
De criteria waarop het boek beoordeeld is
Het doel van het boek is relevant voor een brede lezersgroep. Immers we zijn eigenlijk allemaal werkzaam in organisaties, teams, samenwerkingsverbanden waar we succesvol in willen zijn en gezamenlijk duurzaam resultaat willen halen. Servant Leadership biedt inspirerende ideeën hoe dit met elkaar te doen en hoe de eigen rol, het eigen gedrag hierbij ondersteunend, dienstbaar kan zijn. Hoewel het concept van Servant Leadership al jaren bekend is bij een klein publiek in organisaties is het juist nu dat er van alle kanten vraag naar is. Het boek geeft geen uitgebreide theoretische instructies, maar wel genoeg onderbouwing om de theorie te leren kennen. De besproken theorie biedt voldoende aanknopingspunten om de consistentie ervan te ervaren. Ook zijn de verwijzingen naar relevante literatuur zodanig dat de geïnteresseerde lezer meer (aanverwante) theorie kan vinden. Het taalgebruik in het boek is helder, geen overbodige woorden of superlatieven. De tekst is actief geformuleerd, korte zinnen. De verhalen van de leiders en medewerkers die werken met Servant Leadership laten zien dat het gewone mensen zijn die met dit concept werken. Dat er ook zaken geprobeerd zijn die niet werken, dat er dan geen man overboord is en je met elkaar tot een nieuwe stap kunt komen.
Het boek wil een handvat bieden voor mensen die het concept van dienstbaar leiderschap in de praktijk willen brengen. Het boek realiseert die doelstelling zeker. De theorie geeft voldoende onderbouwing en door de verhalen van de leiders en samenwerkingspartners wordt voorkomen dat het een theoretisch concept blijft. Het materiaal is inspirerend, de vragenlijsten zijn helder geformuleerd en leiden tot een stappenplan voor jezelf. Je hoeft geen vragenlijsten te ontwerpen, ze zijn zo te gebruiken.
Wat ik mis in het boek is het werken met enkele ‘maatjes’ in de organisatie. Je kunt het boek natuurlijk gebruiken als handvat voor jezelf. Je kunt het ook gebruiken om er met een aantal maatjes in je organisatie mee aan het werk te gaan. Om in kleine club te kijken hoe het werkt, hoe je de eigen dienstbaarheid kunt vergroten en verbreden, hoe je naar de cultuurwaarden kijkt van jezelf en in de organisatie. Deze kleine groep kan met de eigen afdelingen en teams aan het werk met dienstbaar leiderschap. Binnen afzienbare tijd kan dit een groeiend (informeel) en dienstbaar netwerk worden. Servant Leadership biedt bij uitstek mogelijkheden om niet alleen topdown of bottom up geïmplementeerd te worden. Het concept werkt ook goed als een inspirerend netwerk vooralsnog naast de officiële structuur van een samenwerkingsverband.
Het boek is een goede aanvulling naast de boeken die in Nederland eerder verschenen zijn over Servant Leadership. Het geeft een mooi overzicht, door de ervaringen van de leiders die met dienstbaar leiderschap werken, van de inmiddels behaalde resultaten met deze leiderschapsstijl. Tegelijkertijd levert het praktische handvatten om zelf inzicht in deze stijl te krijgen in combinatie met eigen gedrag en eigen werksituatie. Het is een lekker leesbaar boek. Het is actueel. De leiders die hun verhaal vertellen zijn de leiders die ook nu nog de pers halen.
Hoewel de kwaliteit hoog is, er veel onderzoekswerk door de schrijvers gedaan is en de vele opdrachten veel voorwerk hebben gevraagd lijkt de prijs aan de hoge kant. Als out of pocket kosten redelijk veel geld derhalve maar als investering in je leiderschapsstijl en/of samenwerkingsstijl alleszins betaalbaar.
Eindoordeel
Het is een inspirerend boek dat velen kan helpen het concept van dienstbaar leiderschap, Servant Leadership, in de eigen situatie in praktijk te brengen. De verhalen en de oefeningen in het boek zullen een bijdrage leveren om de werksituatie zelf en de (bedrijfs)resultaten van het werk van velen te verbeteren. Ook voor niet direct leidinggevende medewerkers is het een interessant boek.
