Byron Katie, Houden van wat er is: Citaten uit Vier vragen die je leven veranderen, Amsterdam (Forum) 2005-2e druk, 68pp.
Byron Katie ontwaakte op 43-jarige leeftijd voor en uit de verhalen die haar dwars zaten en haar het leven in openheid verhinderden. Zij ontwikkelde een methode van het stellen van vier vragen om de verhalen die ieder dwars zitten, te herkennen en ze in positieve ervaringen om te zetten. Van inzicht en begrip, van liefde en communicatie. Deze ‘methode’ wordt behandeld in het in de ondertitel genoemde uitvoeriger boek. De methode werkt – is dat – niet altijd automatisch. Zij is alleen een hulp, een aanwijzing, een herinnering en aansporing. Want zodra men er zich aan zou hechten alsof zij automatisch tot het gewenste resultaat zou leiden vormt ze zelf een hindernis voor een open houding en moet voor die open houding achtergelaten worden. Maar dan heeft men die openheid al ervaren en kunnen proeven – en daar gaat het om. Want dan weet men dat zij er is en dat men altijd met de stroom van de werkelijkheid mee kan zonder enige belemmering.
Mijn ervaring van het lezen van deze citaten is dat zij indringend zijn en net als de betere citaten van Zenmeesters aanleiding vormen tot ervaringen van ontwaken tot inzicht in de werkelijkheid en tot zelfinzicht en het onbelemmerd meestromen met de werkelijkheid.
Zeer aanbevolen.
Idem, LOSING THE MOON: Byron Katie Dialogues on Non-Duality, Truth and Other Illusions: Edited by Ellen J. Mack, Venlo (EuroCenter for the Work) 1999, 164pp.
Er is niet een vaste, laten we zeggen ‘objectief vaststelbare’ wereld die we kunnen vastgrijpen met onze woorden. Er zijn ontelbare werelden waarin we ons kunnen bevinden. En die hebben allemaal verschillende namen. Onze werelden en hun namen zijn eindeloos. Toch denken we dat we geldige, vaste opvattingen over onze wereld kunnen hebben die we op een bepaald moment beleven. Bij nader onderzoek blijkt altijd dat dat niet waar is. Dat we het niet definitief kunnen weten. Dat er geen vaste waarheid of waarheden zijn. Dat alles in beweging is, de werkelijkheid en werkelijkheden los van onze woorden en benoemd door onze woorden. Inclusief die woorden en wijzelf. Dat betekent dat er ook altijd de mogelijkheid is om dingen van andere kanten te bekijken. Of, anders gezegd, onze verhalen – de verhalen die we in ons hoofd over van alles en nog wat maken en die we voor waarheden houden – kwijt kunnen raken, open kunnen worden. En dat is wat Byron Katie mensen leert in The Work. Door middel van vier vragen doe je aan zelfonderzoek. Zo simpel is het. Maar het is ook confronterend omdat je soms verhalen moet loslaten waar je erg aan vast blijkt te zitten. En omdat het loslaten des te meer bevrijdend is. Byron Katie heeft er haar levenswerk van gemaakt anderen hierbij te helpen. En hen desgewenst te leren hoe ze anderen kunnen helpen met The Work.
In dit boek komen de gesprekken aan de orde die Byron Katie voerde op een conferentie om haar ideeën, de ideeën achter The Work, te verduidelijken. Duidelijk wordt dat een aantal van haar leerlingen of cliënten ervaring had met Advaita (letterlijk niet-twee), het denken achter de yoga. En met Mahayana-boeddhisme, speciaal met het ‘denken achter’ de zenmeditatie, inzover dat even non-dualistisch is (letterlijk niet-twee). De betogen en conversaties zijn een plezier om te lezen, vond ik. Het allerboeiendste is natuurlijk dat het Byron Katie helemaal niet gaat om ideeën of een methode aan de vrouw of man te brengen die automatisch zou werken. In die zin houdt ze er geen ideeën of methode op na. Maar al communicerend komen wel allerlei grenzen en waardevolle invalshoeken van concepten en van hun werkelijke functioneren bij deelnemers in zicht. En Byron Katie speelt daarbij een prettig ontnuchterende, of enthousiasmerende, of ontmaskerende, of stimulerende rol. Er is zeker ook verwantschap tussen Byron Katie en het non-dualistische denken. Een denken dat in het Oosten een belangrijke rol gespeeld heeft en speelt, en dat in het Westen veel minder bekend is, hier zeker niet een officieel erkende plaats heeft, maar tegenwoordig toch meer en meer wordt onderzocht. Byron Katie is geen filosofe maar staat in praktische zin helemaal in de lijn van het niet verabsoluteren van concepten, standpunten of waarheden. En het openen van onszelf voor de Openheid die voor haar liefde inhoudt, als basis voor iedere communicatie, bewust of onbewust.
Uit dit boek zijn geen waarheden te destilleren maar je krijgt wel een gevoel voor de richting die Byron Katie opgaat of die zij zoekt in het contact met haar leerlingen. En de aanhangsels met voorbeelden van ingewikkelde gevallen van de praktijk van The Work, met een psychotherapeut die zichzelf nog niet goed genoeg kent en met iemand die zich in een bepaald idee over zichzelf heeft verstrikt. Deze conversaties zijn onthullend en ontmaskerend. Byron Katie heeft de gewoonte nogal direct vanuit haar ervaring of intuïtie te reageren en dat brengt haar gesprekspartners soms danig in verwarring, maar ook tot veel zelfinzicht. Gezegd moet worden dat de betreffende gesprekken schriftelijk voorbereid waren in uitgebreide sessies eerder op dezelfde dag. Dat verklaart dat Byron Katie meer lijkt te weten dan eerder in de gesprekken zelf aan de orde is gekomen. Het is dus geen alwetende dame! Zie ook hierboven over Byron Katie’s boek Houden van wat er is.
Byron Katie heeft veel humor en dat is een van de krachten die het spel van inzicht ontwikkelen stevige steun bieden. Het maakt dit boek dat niet altijd gemakkelijk is – je ziet geen non-verbaal gedrag en moet soms zoeken naar de betekenis van al te eenvoudige beweringen – tot een prettige lectuur. En maakt nieuwsgierig waartoe The Work leiden kan en zal. Houd het in de gaten, en nog beter, doe er je voordeel mee. De linkerbladzijden van dit boek bevatten steeds een korter of langer citaat van Byron Katie, vaak erg de moeite waard. Het eerste aanhangsel vat heel in het kort de werkwijze samen. Maar het blijkt alleen om het doen te gaan. Doe het werk!
Er is een website over The Work: www.thework.org
