Kernwoorden: boekje, brood, existentialisme, helpen, Lectorium Rosicrucianum (LR), leermeester, middenwereld, monism, muslim, pantheistic, Persian, sterk, stonyness, sufism, toelichting, verhuizingen, verzen
Onder meer op deze pagina:
Inleiding
Na de publicatie van vele bundels vertalingen van Roemi (van de hand van Sipko A. den Boer en Aleid Swierenga) die op deze site vermeld zijn (zoek de besprekingen en gegevens door in het zoekveld hierboven een van de woorden “Roemi Rumi” in te tikken), vermeld ik ditmaal een heel bijzondere nieuwe uitgave van Roemi, te weten een vertaling in het Zeeuws door Quidam (Hans de Vos), die onder meer ook al het de bijbelboek Job en het Thomasevangelie in het Zeeuws vertaalde (ook op deze site te vinden). De andere hier vermelde boeken zijn ietsje oudere vertalingen van Roemi in het Nederlands die ik dank zij deze aanleiding op het spoor kwam.
Overzicht
Roemie in Zeêland is de omzetting van 36 van de 100 verhalen uit het boek van Arberry. Het bijzondere van deze verhalen is dat zij een bijzondere vorm gebruiken, te weten een kleine episode gevolgd door een wijze les of ander prikkelend commentaar, of varianten daarop.
Op het eerste gezicht lijken deze verhaaltjes wel op degene die we over de ‘nar’ Nasroeddin kennen. Er zit nogal wat humor in verwerkt! Zij zijn dan ook erg aansprekend.
Het boek van Arberry bevat wel 100 van die verhalen (er zijn er verspreid over het hele werk van Roemi zo’n 200). Ook hier hebben de ons al bekende vertalers zorgvuldig gepoogd vooral zoveel mogelijk recht te doen aan de oorspronkelijke zeggingskracht en zeggingswijze van Roemi, en daarbij zelfs Arberry – wiens lezers minder van de Islam wisten dan de gemiddelde krantenlezer of tv-kijker van tegenwoordig – verbeterd.
Ook het hier genoemde derde boek Woorden van het paradijs is een vertaling van de hand van Sipko A. den Boer en Aleid Swierenga. Dit boek bevat 56 verschillende teksten waaronder gedichten en fragmenten uit diverse werken van Roemi.
Beoordeling
De omzetting naar het Zeeuws in Roemie in Zeêland neemt niets weg van de kracht van de teksten maar versterkt die zelfs hier en daar op bijzonder mooie wijze. Een gelukkige greep derhalve om lezers van het Zeeuws hiermee te verrassen.
Jammer is wel dat de vertaler geen precieze bronvermeldingen geeft, omdat zoals u op deze bladzijde kunt zien, twee vertalingen van Roemi in 2001 uitkwamen! (Het is waar, hij noemt Arberry, en dat is beslissend, maar iets meer informatie was toch handig geweest, evenals een verwijzing naar de andere – ook eerdere en latere – vertalingen van den Boer en Swierenga, die dat zeker verdienen, onder meer omdat zij zoveel over de achtergronden verduidelijken. Of is de vertaler nog veel meer Roemi in het Zeeuws van plan?!)
De vertalers van de Honderd verhalen uit de Masnavi van Roemi zijn er uitstekend in geslaagd de lezer dichter bij Roemi te brengen. Wel moeten we bij deze uitgave bedenken dat Roemi niet alleen verhaaltjes vertelde maar zijn emoties en inzichten ook in andere vormen, vooral de gedichten en gesprekken, heeft uitgedrukt. Zijn oeuvre omvat qua vorm en inhoud derhalve heel wat meer, gelukkig, zij het dat dat meer ook wat meer inspanning kan vragen. Gelukkig hebben we een goed begin in de vertaling van een deel daarvan in de diverse bundels van den Boer en Swierenga, hierboven genoemd.
Vorm en inhoud van van de fragmenten in de Woorden van het paradijs zijn enerzijds sterk afwisselend, anderzijds is het liefdesverlangen van Roemi naar zijn leermeester en naar God, evenals de prachtige poëtische vormen en grote kracht van de teksten een leidraad geweest bij de door R. Abdullah gemaakte keuze. Niettemin herkennen we ook hier in de noten van Sipko den Boer al de zorgvuldigheid waarmee hij zijn vertaling tot stand probeert te brengen (ook hier soms al direct uit het Perzisch!). Dat deze bundel prachtig geïllustreerd is, komt daar nog bij: een kostbaar kleinood.
