Kernwoorden: aandacht, Amerika, biografie, boeddhisme, David Chadwick, dualisme, Japan, leven, meditatie, niet-dualisme, non-dualisme, Oosterse, paradoxen, Shunryu Suzuki, tegenspraken, toespraken, Tweede Wereldoorlog, Westen, Westerse, Zen-leraren, Zen-traditie
Shunryu Suzuki is bekend vanwege zijn gebundelde toespraken “Zen-begin: eindeloos met zen beginnen”. Zelf heb ik uit deze toespraken enkele malen per dag voorgelezen aan het begin van meditatiesessies die ik omstreeks de jaren tachtig begeleidde; ik was en ben onder de indruk van de toon ervan en van hun inhoud. Suzuki wist altijd de aandacht te richten, en legde ondertussen een aantal fundamentele zaken van meditatie en boeddhisme uit op een volstrekt vanzelfsprekende en inspirerende, ‘openende’ manier. Ik voelde me op een of andere manier bij dat voorlezen de stem van iets dat helemaal bij mij paste, en zo ervoeren ook de toehoorders dat.
Inderdaad heeft Suzuki velen voor het eerst met Zen in aanraking gebracht of een belangrijke impuls gegeven om Zen een serieuze plaats in hun leven te geven. Vergeleken met andere Zen-leraren die voor en na of tegelijk met hem naar het Westen kwamen en daar de Zen-traditie overdroegen, is hij degene geweest die in de juiste omgeving en op de juiste manier wissels heeft omgezet die Zen in het Westen goed hebben doen aanslaan, en wel in groepsverband. De geschiedenis daarvan is nu in dit boek geboekstaafd. Voor mij is het interessante daarvan onder meer te zien hoe het vinden van de nieuwe vormen in zijn werk ging. Zo krijgt datgene wat ik zelf in de jaren zeventig en volgende in Nederland en op afstand in andere Westerse landen heb zien groeien, meer perspectief. Een van de worstelingen is steeds geweest wat in het Westen minder wortel zou schieten omdat het in een andere culturele context zou komen te staan, en wat zodoende zou blijken in de nieuwe constellatie (voor het Westen) essentieel te zijn en continu met het Oosterse verleden en wat minder essentieel zou kunnen blijken en discontinue met dat Oosterse verleden – een proces dat nog aan de gang is overigens. En ook in andere opzichten zijn de experimenten van de groep van Suzuki leerzaam omdat ook andere groepen later tal van vergelijkbare problemen zouden moeten oplossen. Het boek laat zien welke rol Suzuki hierbij speelde, maar ook wat er in de groep en in zijn omgeving gebeurde en hoe erop gereageerd werd. De auteur heeft het van nabij meegemaakt. En heeft een zeer leesbaar boek geschreven, dat in veel opzichten buitengewoon boeiend is.
Boeiend ook omdat de periode in Amerika (1959-1971) beschreven wordt na en als voortvloeisel uit de periode in Japan (1904-1959). We kennen Suzuki dus al als opgevoed in Japan, als persoon met zijn eigen bijzonderheden, functionerend in zijn familie-omgeving en als geestelijke in zijn regio, met invloeden en relaties daarbuiten. Speciaal leren we ook zijn visie kennen op de ervaringen voorafgaand aan, tijdens en na de Tweede Wereldoorlog.
Het boek bevat teveel om hier na te vertellen. De Suzuki die ik kende van de toon van zijn toespraken komt hier des te levendiger terug in beeld. Ook de inhoud van wat hij te vertellen had, blijft heel belangrijk. Hij leerde dat ieder van ons elk moment opnieuw begint, opnieuw vorm geeft aan zijn of haar unieke leven – hoezeer dat ook staat in de context van en onderdeel is van het grote geheel. Een universum en levens die vol tegenspraken zijn, een citaat:
“The point of his talk wasn’t to tell the truth as he saw it, but to free minds from obstacles so they might include contradictions”
Hij wilde niet dat mensen zijn waarheid overnamen maar hun geest zo openden dat zij de voor de tegenspraken en paradoxen in de werkelijkheid ruimte lieten, ermee om gingen. Omgaan met dualiteiten was voor Suzuki, zoals voor velen in Zen, essentieel. (Zie elders op de site veel meer over dualiteit, niet-dualisme, non-dualisme.)
Ik heb van dit boek genoten omdat het aansloot bij mijn persoonlijke geschiedenis en interesse. Tegelijk denk ik dat het ook voor velen boeiend en waardevol is om andere genoemde en ongenoemde redenen. Aanbevolen.
