Kernwoorden: Asclepius, brein, ethische, filosofen, geest, hellenistische, Hermes Trismegistos Trismegistus, hoofdargument, investeerder, kabbala, kosmos, kritische incident methode, leegte, Paul Vereshack, scherp portretteert, tegengesteld, tempels, verandering, veranderingen, workshop
Onder meer op deze pagina:
Inleiding
De titel van het boek en de uitgeverij, Academische Coöperatieve Vennootschap Leuven, trokken mijn aandacht. Ik hoopte op een wetenschappelijk onderbouwde schets van mogelijkheden om persoonlijke ontwikkeling en verandering in organisaties te versnellen. Immers er is heel veel geschreven op het gebied van persoonlijke ontwikkeling en verandering in organisaties, veel is ook voorzien van casuïstiek, maar weinig is wetenschappelijk gedocumenteerd.
De doelgroep van het boek is: al diegenen die te maken krijgen met eigen weerstanden of weerstanden van collega’s bij het willen doorvoeren van veranderingen in organisaties of in eigen gedrag.
Met de recensie hoop ik een bijdrage te leveren bij het kiezen van studiemateriaal om inzicht te verwerven in drijfveren van mensen om al dan niet bewust veranderingen te bewerkstelligen.
Inhoud van het boek
Het boekje is opgezet rondom de probleemstelling waarom zo vaak veranderingen in bedrijven mislukken, waarom zo vaak mensen die hun gedrag willen veranderen dit niet voor elkaar krijgen. Na de uiteenzetting hoe ervaringen in ons brein opgeslagen worden, wordt de Kritische Incident Methode beschreven zoals de schrijver die gebruikt bij zijn werkzaamheden als bedrijfsconsulent bij verandertrajecten in bedrijven.
Er wordt beschreven hoe wij een ‘script’ opbouwen in ons brein. En evenals mensen kunnen ook organisaties een gemeenschappelijk geheugen-‘script’ opbouwen door de ervaringen en de reacties op die ervaringen.
In het boek wordt veel aandacht besteed aan de structuur van ons brein. Dit wordt uitvoerig geïllustreerd met voorbeelden die in ons leven later negatief uitpakken. Er is voorbeeldmateriaal over ‘negatieve’ boodschappen die wij onbewust, onbedoeld in onze jeugd hebben meegekregen.
Vanuit dit stramien van de opbouw van ons brein wordt ook de basis gelegd om bewust ‘her’-beslissingen te kunnen nemen. Als je inzicht hebt met welke emotionele lading sommige overtuigingen (on)bewust tot stand zijn gekomen kun je bewust andere overtuigingen / meningen opnemen in je script. Dat nu legt de bodem voor veranderingen.
Dan is er ook nog een hoofdstuk over enkel-, dubbel- en drieslagleren. Zoals te verwachten wordt hier een pleidooi gehouden voor drieslagleren en wordt dit in verband gebracht met hoe ons brein werkt.
De criteria waarop het boek beoordeeld is
Het boek is wellicht informatief voor mensen die zich tot dan toe volstrekt niet verdiept hebben in hoe ons geheugen gevormd wordt door ervaringen en emoties bij die ervaringen. De informatie daarover is volstrekt toegespitst op de opzet van de workshop waarin de schrijver van het boek werkt met groepen collega’s uit bedrijven waar veranderingen doorgevoerd moeten worden, of met mensen die hun gedrag effectiever willen maken.
De bronnen waaruit de schrijver put worden goed aangegeven. Wel verwondert het mij dat de schrijver doet alsof de ‘Kritische Incident Methode’ min of meer door hem bedacht is op grond van kennismaking ermee via zijn ‘soulbrother’. Deze soulbrother wordt niet verder gedocumenteerd.
De kritische incident methode is een veel gebruikte methode voor zelfreflexie, voor intervisie (zo wordt het in dit boekje gebruikt) en als hulp bij het zicht krijgen op eigen of andermans gedrag of emotionele problemen. De transactionele analyse die even wordt aangestipt in het boek (erin gefietst) is heel mager gedocumenteerd.
Als verslag en inleiding op een workshop voldoet het boekje. Als hulp op het pad om persoonlijke ontwikkeling te versnellen en veranderingen in het gedrag van medewerkers in bedrijven te bewerkstelligen werkt het wellicht zoals een ‘one liner’ kan werken. Even een moment waarop je denkt: o, zit dat zo!
Als hulpmiddel is het teveel vanuit een gekozen probleemstelling opgezet. Bij de oplossingsrichting hoort een problematiek. Veelal is de problematiek bij vastgelopen persoonlijk gedrag of gedrag van medewerkers in organisaties op veel meer aspecten gebaseerd.
De workshop kan werken als ‘eye opener en wellicht daarmee weer beweging krijgen’. Het boekje over de achtergronden van de opzet en de werking van de workshop levert amper een gedegen bijdrage aan de bestaande literatuur. Via internet zoeken op ‘kritische incident methode’ levert snel voor de doelgroep bruikbare informatie. De min of meer wetenschappelijke aandoende opbouw over hoe ons brein werkt, doet denken dat er een gefundeerde analyse aan ten grondslag ligt. Die analyse levert het boek niet.
Het boek is leesbaar, met veel wit en redactioneel niet echt duidelijke onderverdeling in opsommingen of onderdelen van hoofdstukken. De titel is wonderlijk, maar wellicht gekozen omdat er ook zoveel (negatief uitpakkend) voorbeeld materiaal ontleend wordt aan de ouder-kind relatie.
Alleen voor de lezer die snel een trigger wil hebben om even beweging te krijgen in een bepaalde situatie levert het boek toegevoegde waarde. Ook voor diegene die meer wil weten over de schrijver die hij ontmoet heeft op een managementconferentie of iets dergelijks.
De prijs is wat aan de hoge kant gezien de beperkte inhoud.
Een deugdelijk onderbouwd professioneel boek is het niet, meer een boek om op zondagmiddag door te bladeren en op maandag eens te proberen een andere kijk naast de gebruikelijke neer te zetten of je collega’s uit te dagen dat samen met jou te doen in de managementvergadering.
Het boek kan uitdagen om met elkaar te reflecteren op waarom het in een organisatie loopt zoals het loopt. Als daar hulp of ondersteuning bij nodig is dan is dit wellicht teveel een vlugschrift.
Nel Knip
9 mei 2007
